Strona bierna jest jednym z niezbyt lubianych i niezbyt łatwych zagadnień gramatycznych języka angielskiego. Bywa i tak, że razem z mową zależną spędza sen z oczu wielu licealistów, a nauczyciele męczą się niekiedy z wielokrotnym tłumaczeniem tych zagadnień zniechęconym uczniom. Postanowiłam raz na zawsze rozwiać wątpliwości i zaprzyjaźnić was ze stroną bierną! Zdradzam też swoją metodę zapamiętania!:)
W podręcznikach do gramatyki mamy napisane ogólne zasady użycia strony biernej. Strona bierna jest używana gdy (i tu cytuję) nie ma znaczenia kto wykonał daną czynność lub gdy można się domyślić, kto to zrobił. Dziękuję bardzo. Ani to jasne, ani też zbytnio głębokie. Chciałabym pokazać wam inne oblicze strony biernej, które możemy znaleźć przedstawione na anglojęzycznych stronach lub w tych bardziej wnikliwych podręcznikach. Przede wszystkim musimy zrozumieć PO CO NAM ONA JEST! Oto strona bierna w nowej, przyjemniejszej wersji:)
Stronę bierną możemy zastosować w zdaniach wyglądających tak: S (subject) + V (verb) + O (object) czyli inaczej Podmiot + Czasownik + Dopełnienie. Zmieniając zdanie w stronie czynnej (I took the book) w zdanie w stronie biernej (The book was taken by me) nasze dopełnienie staje się podmiotem, a podmiot dopełnieniem (jeśli w ogóle jest potrzebny, ale o tym później). Najważniejszy jest fakt, że strona bierna ma za zadanie zwrócić naszą uwagę na dopełnienie, zamiast na podmiot (na który zawsze skierowana jest największa uwaga odbiorcy). W praktyce oznacza to, że dopełnienie jest po prostu WAŻNIEJSZE. Innymi słowy, strona bierna służy nam do podkreślenia znaczenia czegoś, zwrócenia szczególnej uwagi na jakąś kwestię, rzecz lub osobę.
Czy jeśli mamy do przekazania informację, że w danym kraju obywatele wybrali na prezydenta Donalda Trumpa, ważniejsi są w tym momencie obywatele czy Donald Trump? Oczywiście, prezydent jest ważniejszy, bo to o niego nam chodzi, dzięki niemu mamy newsa do opowiedzenia. Ale gdybyśmy chcieli nie używać strony biernej, wiadomość brzmiała by tak: Obywatele USA wybrali Donalda Trumpa na prezydenta. Jeśli notatka ma przyciągnąć uwagę na pierwszych stronach gazet czy w telewizji, powinna brzmieć tak: Donald Trump został wybrany na prezydenta USA.
I. Zanim podam przykłady użycia strony biernej, chciałabym pokazać zarówno tym z Was, którzy są nauczycielami języka angielskiego, jak i tym, którzy chcą się strony biernej dobrze nauczyć, zasadę dzięki której będziecie w stanie poprawnie i szybko wytłumaczyć stronę bierną lub wykonać niemal każdy przykład na sprawdzianie/teście lub egzaminie.
Aby stworzyć zdanie w stronie biernej, w jakimkolwiek czasie gramatycznym, zdanie zaczynamy od dopełnienia a w miejsce czasownika niosącego znaczenie, wstawiamy czasownik być w takiej formie, jak ten czasownik (czyli w takim samym czasie gramatycznym). Następnie „dorzucamy” czasownik niosący znaczenie w 3 formie lub z końcówką -ed. Poniżej pokazuję jak to zrobić:
I took the book. Zdanie zaczynamy od dopełnienia, czyli od the book.
The book…
Took – to czasownik niosący znaczenie (mówi nam co się stało/dzieje, o co chodzi). W jego miejsce wstawiam czasownik być, ale w formie odpowiadającej czasowi, który został użyty w tym zdaniu. Jaki czas został użyty? To jest zdanie w czasie Past Simple a took to druga forma od take. A więc czasownik być w czasie Past Simple to… was! Następnie dorzucam czasownik niosący znaczenie (take) w 3 formie i powstaje mi zdanie:
The book was taken.
Jeśli istotnym jest fakt, że to ja ją zabrałam, wówczas dodaję na końcu by me.
Zróbmy drugi przykład. He is informing the passengers that they may be late. (I – podmiot, inform – czasownik, the passengers – dopełnienie). Zaczynam od dopełnienia, w miejsce czasownika niosącego znaczenie wpisuje czasownik być wyglądający tak samo jak ten czasownik (is informing – is being) w czasie Present Continuous (bo w takim czasie jest zdanie), i na koniec „dorzucam” czasownik niosący znaczenie z –ed , bo inform nie ma 3 formy. Powstaje zdanie: The passangers are being informed that they may be late.
Co z czasownikami modalnymi? Zdania z czasownikami modalnymi robimy dokładnie tak samo: I should sell the books. The books should be sold by me.
W taki sposób możecie przekształcić samodzielnie każde zdanie, w każdym czasie gramatycznym. Zapamiętajcie po prostu regułę powyżej. Ja zwrócę jeszcze uwagę na bardziej zaawansowane kwestie.
II. Jak przerabiamy na stronę bierną zdanie z użyciem people say/claim/think that..
People believe that the Prime Minister is in favour of Brexit. Zastanówmy się co jest w tej informacji ważniejsze: ludzie, którzy tak uważają, czy premier, który jest za Brexitem? Oczywiście premier. Zatem musimy zrobić stronę bierną, żeby to podkreślić. Możemy to zrobić na dwa sposoby, ale sposób pierwszy najbardziej wytłuszcza nam o kogo chodzi, i w tej sytuacji (informacja polityczna) będzie najlepszym sposobem.
- The Prime Minister is believed to be in favour of Brexit.
- It is believed (that) the Prime Minister is in favour of Brexit
Co jeśli sytuacja, o której mówimy czy w którą wierzymy wydarzyła się wcześniej, w przeszłości? Wówczas zamiast to infinitive jak w zdaniu wyżej (to be in favour of..) użyjemy perfect infinitive – to have + czasownik w 3f/-ed. Popatrzcie na ten przykład:
People say that Carl took his life.
- It is said that Carl took his life.
- Carl is said to have taken his life.
Załączam link, do strony na której znajdziecie merytoryczną lekcję video (w języku angielskim) oraz zadanie ćwiczące umiejętność przekształcania zdania w stronie czynnej, w poprawne nagłówki gazet w stronie biernej.
Klikając sprawdź, zobaczycie poprawne odpowiedzi, a poniżej tego ćwiczenia znajdziecie dodatkowo linki do utworzonych przez siebie nagłówków, i zobaczycie w jakich gazetach się pojawiły (https://app.box.com/s/910sn919fozc2s5acxgh2hpn05vn2fyw) Poziom troszkę bardziej zaawansowany, ale polecam, zadanie jest świetne!
Ciekawy artykuł, podający przykłady użycia strony biernej (w języku angielskim).
Moją zasadę tłumaczenia strony biernej Wam zdradziłam, w mojej praktyce szkolnej i prywatnej zawsze sprawdzała się idealnie, mam więc nadzieję, że i wy znajdziecie w niej potencjał i wypróbujecie na sobie.
Tak jak obiecałam w tytule, poniżej znajdziecie link do dokumentu PDF z dwoma zadaniami na stronę bierną zarówno poziom podstawowy jak i zaawansowany.
Nauczycielu ! Dodatkowe materiały oraz promocje przesyłam w newsletterze, raz na dwa tygodnie ! 🙂 Dołącz:)
-
Pakiet do wprowadzania inwersji stylistycznej!25,00 zł
-
Produkt w promocjiThanksgiving + Christmas + Easter Packs XLOriginal price was: 117,00 zł.99,00 złCurrent price is: 99,00 zł.